Wat hebben we daarvoor gedaan?

Regionale energiestrategie (RES)

Na de vaststelling van de RES Alblasserwaard 1.0 in april 2021 en aansluitend het

Uitvoeringsprogramma in december 2021 is voortvarend gewerkt aan de uitvoering van het bod, gezamenlijk met de gemeente Molenlanden en de andere partners Provincie Zuid-Holland en Waterschap Rivierenland. Met uitzondering van de pijler Wind zijn de eerste resultaten geboekt. Het zoekgebied Avelingen voor Wind stond volop ter discussie. Allereerst tijdens de gemeenteraadsverkiezingen en aansluitend tijdens diverse vergaderingen in het najaar. Mede ook omdat de provincie Zuid-Holland in haar concept-omgevingsbeleid het zoekgebied expliciet had opgenomen. In oktober is besloten tot een zogenaamd No Go voor Wind op Avelingen. Aansluitend is samen met de gemeente Molenlanden ingesproken tijdens de gehouden hoorzitting bij de provincie, waarna Provinciale Staten heeft besloten om zoekgebied Avelingen voorlopig in de ijskast te zetten. Aansluitend wordt op basis van een gesloten bestuursovereenkomst naar alternatieve locaties voor Wind gezocht, om aan het eerder gedane bod te kunnen voldoen.

Subsidies Rijk en provincie

Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW)

De acties vanuit de RREW-regeling, die vanaf september 2021 hebben gelopen, zijn per 31 december 2022 afgerond. In totaal zijn er vanuit de RREW 3.900 unieke huishoudens bereikt, waar ook budget was aangevraagd voor 3.900 huishoudens. Onderdeel van de acties waren inkoop van isolatiemaatregelen en zonnepanelen voor huiseigenaren en VvE’s, infraroodscans van woninggevels, advies aan huis van energiecoaches en cadeaubonnen voor kleine duurzame maatregelen. In totaal zijn 3.300 cadeaubonnen verzilverd voor een bedrag van € 190.000. Bij de inkoopacties is volgens berekening bij de 106 deelnemende huishoudens een jaarlijkse besparing op CO₂-uitstoot van 150 ton gerealiseerd. Naast alle landelijke acties heeft deze regeling ook zeker bijgedragen aan het bewuster omgaan van Gorcummers met hun energiegebruik.

Energiearmoede- Regeling

Financieel kwetsbare huishoudens hebben in 2022 ondersteuning gekregen voor het verlagen van hun energielasten. De gemeente Gorinchem heeft in samenwerking met verschillende partners zoals de Klussendienst, Poort6 en Avres verschillende acties opgezet. Inwoners zijn door energiecoaches van Het Nieuwe Wonen geïnformeerd en geadviseerd over energiebesparing in hun woning. Daarbij hebben zij kleine energiebesparende producten ontvangen die gebaseerd zijn op hun specifieke woonsituatie en behoefte. De Klussendienst was beschikbaar om deze producten vervolgens gelijk ter plaatste te installeren. De energiecoaches en de Klussendienst hebben op verschillende manieren hun diensten aangeboden: tijdens verschillende wijkacties op een centraal punt in de wijk; door huis aan huis langs te gaan bij inwoners van Poort6 en door aanwezig te zijn bij de Voedselbank. In 2022 is er een bedrag van ca. € 76.000 uitgegeven om uitvoering te geven aan energiearmoede activiteiten.

Warmtenet

Nadat we de proeftuin subsidie aardgasvrije wijken (PAW) gemist hebben, heeft HVC in samen met de samenwerkende partijen via Kansen voor West 2 wel subsidie van maximaal € 1,5 mln. mogen ontvangen om het warmtenet over te dimensioneren zodat deze bij de aanleg groot genoeg is om toekomstige uitbreidingen mogelijk te maken.

HVC heeft in 2022 samen met de gemeente en Poort6 een aanvraag gedaan voor de landelijke subsidie van het Nationaal Groeifonds. De subsidie is voor een bedrag van maximaal € 16 mln. toegewezen. Met de subsidie kan de verdere uitrol van het warmtenet versneld worden uitgevoerd waarbij de “bijdrage aansluitkosten” (BAK) fors verlaagd kunnen worden zodat er een aantrekkelijk aanbod gedaan kan worden door HVC om aan te sluiten op het duurzame warmtenet. De nadere uitwerking hiervan zal in de komende jaren gaan plaats vinden.

Europese Elena subsidie

In 2022 is er tevens gebruik gemaakt van de Europese subsidie Elena (€ 300.000) om nader onderzoek te doen, projectondersteuning te geven, (gratis) energiescans uit te voeren bij o.a. VvE’s en communicatie rond het warmtenet te bevorderen.

Toegankelijkheid van openbare ruimte en gebouwen

Kansen om onze gebouwen en openbare ruimte toegankelijk te maken pakken we aan op de momenten dat die zich voordoen. Bij de herinrichting van openbaar gebied wordt rekening gehouden met op- en afritten voor rolstoelgebruikers en is het afgelopen jaar de vergeet-me-niet-route aangelegd tussen het verpleeghuis in Hoog Dalem en het winkelcentrum. De plannen voor de gidslijnen van het station naar de binnenstad zijn verder uitgewerkt. In het voorjaar van 2023 zal dit worden uitgevoerd.

Biodiversiteit

Vergroening en het versterken van biodiversiteit zijn belangrijke buffers voor klimaatverandering. In 2022 is gewerkt aan het behoud en het versterken van biodiversiteit. Zoals vastgelegd in het beleid ‘openbare ruimte buitengewoon groen’ wordt in groenbeheer rekening gehouden met behoud en versterken van biodiversiteit in de stad. Dit hebben we gedaan samen met vrijwilligers en organisaties in de stad zoals Prachtlint, Gorcum Natuurlijk Groen en de vrijwillige stadsecoloog. Dit is terug te zien in: deelname aan Operatie Steenbreek, bestendig maaibeheer, bijenmonitor, dagelijks rekening houden met biodiversiteit in beheer (bijvoorbeeld om en om de wilgen knotten), subsidie groene daken, de aanleg van één Tiny Forest, in het voor- en najaar zijn er bomen uitgedeeld aan de inwoners, tuincoachavond bewoners door Gorcum Natuurlijk Groen. Daarbij is biodiversiteit ook centraal meegenomen bij de gebiedsinrichting van de Van Zomerenlaan, het soortenmanagementplan van het warmtenet en het is één van de peilers van de Lokale Adaptatiestrategie. Er is gewerkt aan het vergroten van biodiversiteit-bewustzijn via de gemeentelijke kanalen, zoals aandacht voor diverse items op social media en tijdens de Gorinchem Duurzaam weken in het najaar van 2022.

Riolering

We streven naar een schone leefomgeving. Om de kwaliteit van de riolering te behouden, werken we met renovatieplannen voor de riolering en voor de rioolgemalen. Door te renoveren kunnen we het rioolstelsel langer in stand houden. Daarnaast hebben we de riolering geïnspecteerd. De geïnspecteerde riolering verkeert overwegend in goede staat.

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

In het werkprogramma verduurzaming gemeentelijk vastgoed is een verdiepingsslag gemaakt voor de verduurzaming van negen gemeentelijke panden. Voor deze geselecteerde panden (bijvoorbeeld die met het grootste energiegebruik) is een meerjarig werkplan opgesteld met concrete acties voor energiebesparing en CO₂-reductie. Waar mogelijk koppelen we CO₂-besparende maatregelen aan natuurlijke momenten. De uitkomst van dit werkprogramma zal in de loop van 2023 worden voorgelegd aan de gemeenteraad.

Grondstoffenbeleid

Al jaren wordt er landelijk gestreefd naar een 100% circulaire economie in 2050, zoals verwoord in het programma ‘Nederland Circulair 2050’. Concreet betekent dit dat er in 2050 geen restafval meer mag vrijkomen en dat al het afval als grondstof moet worden teruggewonnen voor hergebruik en recycling. Onze tussenambitie was om in 2021 nog maximaal 100 kg restafval per inwoner te verbranden en in 2025 zelfs maar 30 kg.

In de raadsvergadering van 24 juni 2021 is hiervoor het nieuwe Afval- en Grondstoffenbeleid vastgesteld. Zoals dat ook is gebeurd in de andere aan de GR Waardlanden deelnemende gemeenten. Aansluitend is er voortvarend gestart met de implementatie daarvan. Echter door de algehele crisis door de oorlog in Oekraïne is de levering van diverse grondstoffen en daardoor materialen ernstig vertraagd. Reden voor het bestuur van Waardlanden om de invoering van het zogenaamde DIFTAR-beleid niet per 1 januari 2023, maar een jaar later in te voeren.

Uiteraard is de afgelopen jaren wel gewerkt aan het terugdringen van afval. Zo is er intensief, met resultaat, campagne gevoerd om het zwerfafval te verminderen. Ook wordt er volop gecommuniceerd ter voorbereiding op het in te voeren systeem, waarvoor al wel de nodige fysieke maatregelen (zoals het ombouwen van containers) worden uitgevoerd.