Wat hebben we daarvoor gedaan?

Voorkomen overbelasting mantelzorgers

In 2021 zijn we met de pilot ‘Respijtzorg Thuis’ gestart. Via deze pilot bieden we ondersteuning in de thuissituatie waardoor mantelzorgers er even uit kunnen. De ondersteuning kan plaatsvinden door zowel vrijwilligers als professionals. Hiermee ontlasten we mantelzorgers en proberen daarmee overbelasting te voorkomen.

De ervaringen in 2021 waren positief. In 2021 hebben we 19 mantelzorgers ondersteuning kunnen bieden, vaak met ondersteuning door vrijwilligers. We hebben besloten de pilot met een jaar te verlengen om nog meer ervaring op te kunnen doen. Verder nemen we Respijtzorg Thuis (door professionals) mee als nieuw product in het inkooptraject Begeleiding.

Het Welzijnspunt waar alle vragen binnen komen voor Mantelzorgondersteuning, de Klussendienst, Vrijwilligerssteunpunt en Wmo is voorbereid en vanaf eind 2021 operationeel voor de zorgpartners. In februari 2022 is het Welzijnspunt toegankelijk voor de inwoners.

Integraal Sociaal
Beleid

In maart 2019 is het Integraal Sociaal Beleid (ISB) vastgesteld. De kernboodschap van dit beleid is: In Gorinchem doet iedereen ertoe en kijken we actief naar elkaar om. Want samen maken we het verschil! Dus werken we aan een gezonde leefstijl, een prettige leefomgeving en zorgen we dat iedereen kan meedoen en passende ondersteuning en zorg krijgt. Er is gewerkt aan de vier doelen van het Integraal Sociaal Beleid, te weten: 1) gezonde leefstijl, 2) een leefomgeving die bijdraagt aan de gezondheid van onze inwoners, 3) iedereen doet mee en 4) passende zorg en ondersteuning. Ook zetten we extra in op de in 2020 benoemde zes kansen om een impuls te geven aan de transformatie van het sociaal domein. Deze kansen zijn: Vroegsignalering, wijkgericht werken, investeren in welzijnsfunctie, taalvaardigheid, integrale aanpak schulden en aan het werk helpen van werkzoekenden.

Hierover is de gemeenteraad in een tweetal I&O’s bijgepraat. Verder is er gewerkt aan meer integraliteit, meer focus op resultaat en effectmetingen en betere zichtbaarheid.

Voor het bewaken van het Integraal Sociaal Beleid is een monitor ontwikkeld. Hierin zijn de doelen zoals vastgesteld in het Integraal Sociaal Beleid SMART-geformuleerd, gebruikmakend van diverse bestaande monitoren. We monitoren om te zien of we op de juiste weg zitten om de gestelde doelen te halen en duiden de cijfers. Deze monitor is in april 2021 voor het eerst besproken in een klankbordsessie met de gemeenteraad. In April 2022 is de monitor opnieuw besproken met de gemeenteraad. Er wordt steeds meer integraal gewerkt. Enkele voorbeelden zijn: Kijk op de wijk, Gorinchem Inspireert, Centraal Punt, maar ook de omgevingsvisie en de Vleugels van de Stad die integraal worden opgepakt.

Anders sturen op zorg-inkoop

Per 1 juli 2021 zijn de inkoopafspraken met aanbieders van de maatwerkvoorziening ‘Begeleiding’ gewijzigd. De arrangementen en de tarieven voor individuele begeleiding zijn aangepast. Voor dagbesteding laten we resultaatfinanciering los en gaan we terug naar PxQ-financiering (prijs * hoeveelheid). Ook hier zijn de tarieven aangepast. Deze wijzigingen leveren niet alleen beter maatwerk op, we besparen ook nog eens op de kosten ten opzichte van de huidige tariefafspraken.

Na de afronding van dit wijzigingstraject, zijn we gestart met de voorbereiding van een nieuwe inkoopprocedure voor de maatwerkvoorziening Begeleiding. Dit traject dient voor 1 januari 2023 te zijn afgerond.

De nieuwe inkoopprocedure voor huishoudelijke ondersteuning is afgerond. Per 1 januari 2022 zijn 14 aanbieders gecontracteerd. We zien 2022 als een overgangsjaar waarin cliënten gedurende het jaar opnieuw geïndiceerd worden. Om die reden zijn de overeenkomsten met bestaande aanbieders nog een keer met een jaar verlengd. Daarmee kan de overgang van resultaatfinanciering naar PxQ-financiering en - in het voorkomende geval - overdracht van cliënten van bestaande naar nieuwe aanbieders zorgvuldig plaatsvinden.

Daarnaast is in 2021 gewerkt aan het nieuwe inkoopkader jeugd welke op 1 januari 2022 is ingegaan. Het inkoopkader is onder andere uitgewerkt in concrete doelstellingen en ontwikkelopgaven waarbij passende zorg, dichtbij huis voor de jeugdige en zijn/haar gezin voorop staat. De kwaliteitseisen zijn aangescherpt en er is een normenkader opgesteld.

Eigen bijdrage Wmo

Het abonnementstarief voor Wmo-voorzieningen is in 2019 ingevoerd. Wmo-cliënten betalen voor het gebruik van Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage van € 19 per maand. Naast de vergrijzing heeft de invoering van het abonnementstarief geleid tot een stijging van het aantal Wmo-cliënten. Dit zien we met name terug bij huishoudelijke ondersteuning.

Doorontwikkelen sociale teams

Het Sociaal Team heeft het afgelopen jaar de dienstverlening verder ontwikkeld. In 2021 is er ingezet op de samenwerking met scholen, huisartsen en andere strategisch partners. De focus ligt voor het Sociaal Team op vroeg signalering en preventie.

Door de maatregelen van COVID-19 wat het een uitdaging voor het Sociaal Team om wijkgericht werken op een passende manier vorm te geven. Een van de manieren was het door ontwikkelen van de onlinedienstverlening. Hier is onder andere de pilot blended beeldzorg een manier geweest om de dienstverlening van het Sociaal Team aan te passen.

In 2021 is er ook een pilot gestart waarbij de cliëntenraden van Stichting Jeugdteams Zuid-Holland Zuid en Mee-Vivenz Client ervaringsonderzoeken (CEO’s) zijn gaan afnemen door cliënten telefonisch te benaderen. In het 1^e kwartaal 2022 ontvangen wij hier de eerste resultaten van.

Preventieprogramma's en activiteiten

Ook in 2021 heeft preventie extra aandacht gekregen, gezien de ontwikkelingen rondom corona. Er is, voor zover mogelijk, verder uitvoering gegeven aan het alcohol preventie- en handhavingsplan. De contacten en activiteiten met de horeca zijn vanwege de (gedeeltelijke) sluiting van horecagelegenheden opgeschort.

Eind 2021 is er door de GGD en bureau Objectief een hotspot-nalevingsonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek moet de naleving van de leeftijdsgrens door alcohol-verkooppunten in kaart brengen. In 2022 worden de resultaten verwerkt en gebruikt voor uitvoering van preventieactiviteiten.

In 2021 is vanuit het project Kansrijke Start samen met partners uit het medisch én sociaal domein gesproken over een gezamenlijke aanpak rond de eerste 1000 dagen van kinderen. In werkgroepen zijn partners aan de slag gegaan rondom thema’s (keten)afspraken, deskundigheidsbevordering en ervaringsdeskundigheid. In de werkgroepen wordt ook mede bepaald hoe de impulsgelden worden ingezet.

In 2021 is gestart met Ouder-kind inloop vanuit de Limonadebrigade en Bibliotheek in wijkcentrum de Rozenobel in de Haarwijk. In september is er in samenwerking met de GGD een enquête over roken, alcohol en drugs uitgezet onder alle Gorinchemse jongeren van 16 tot 18 jaar. 24% van de jongeren heeft deze enquête ingevuld. Resultaten zullen samen met de ketenpartners gebruikt worden voor het maken van beleid en het organiseren van voorlichting aan jongeren over deze thema’s.

Leven lang bewegen

Onze missie is ‘alle Gorcumers een leven lang actief’. We hebben het afgelopen jaar ingezet op diverse doelgroepen in Gorinchem. Voor de jeugd/jongeren is ingezet op sport- en beweegdeelname d.m.v. sportpunten (op maat), vakantie-activiteiten, Sjors Sportief (Gorcum Sportmaand), SNS street Soccer en de cofinanciering van sport- en spelpakketten op school om sport onder schooltijd te bevorderen. De doelgroep 24-25 jaar is opgenomen in het lokale Sportakkoord. In 2022 wordt dit verder uitgerold. Het succelvolle project SeniorenFit in de Gildenwijk is voortgezet en uitgerold in de Lingewijk. Daarnaast zijn er in 2 wijken beweegroutes ontwikkeld en is er een vrijwilligerscampagne opgezet om meer vrijwilligers te enthousiasmeren.

Wmo Beschermd wonen en Opvang

In 2021 zijn voor de Wmo opgave ‘Van Opvang naar Wonen 2020-2025’ op een aantal thema’s belangrijke vorderingen gemaakt. De regionale ‘Agenda Huisvesting Kwetsbare Groepen’ (HKG) is vastgesteld en in uitvoering genomen. Gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders hebben regionale afspraken gemaakt om meer opvangplaatsen voor daklozen te realiseren en preventiemaatregelen te treffen om dakloosheid te voorkomen. Hiervoor zijn urgentie- en contingent afspraken vastgelegd voor toeleiding naar bestaande woningvoorraad. Gestart is met de uitbreiding van Opvangcapaciteit in elke gemeente op basis van ‘fair-share’ afspraken. Gorinchem heeft het afgesproken wooncontingent 2021 ruimschoots gehaald (afspraak 3 woningen en gerealiseerd 5 woningen). Het project Keizerstraat is goedgekeurd en gaat een uitbreiding met 7 opvangplaatsen en 1 crisisplaats voor gezinnen in de regio betekenen. De werkzaamheden zijn gestart en opgeleverd in het 1^e kwartaal 2022. Het onderzoek naar een kleinschalig project tijdelijke woonunits is in uitvoering.

De centrale toegang voor daklozen naar Opvang is dit jaar ingevoerd met de Toegangspoort Nieuwe Start bij de GGD Zuid-Holland Zuid.

Binnen de maatregelen van COVID-19, is de zorg op basis van Wmo Opvang en Beschermd Wonen gecontinueerd. De ambulante vormen van individuele begeleiding Beschermd Thuis en de begeleiding in de Beschermd Wonen voorzieningen in Gorinchem, zijn COVID-proof geleverd. Het aanbod groepsgerichte dagbesteding Wmo Beschermd Wonen is, na een sluitingsfase tijdens de 1e lockdown, de rest van het jaar met aangepaste maatregelen open gebleven.

De inloopfuncties GGZ in de Wijk voor de psychisch kwetsbare inwoners in de locaties Wijnkoperstraat 2 en Kop van de IJsbaan- zijn het gehele jaar verruimd opengebleven met aangepaste (beweeg) activiteiten. Dit droeg bij aan minder vereenzaamden en het risico op terugval in psychisch functioneren bleef hierdoor laag.

De lopende innovatieprojecten van de Proeftuin Maatwonen zijn dit jaar zo goed mogelijk binnen de COVID realiteit gecontinueerd. Helaas heeft COVID-19 een vertragend effect gehad op het ontwikkelen van nieuwe innovaties in 2021 ter ondersteuning van het transformatieproces Beschermd Thuis in de Wijk. De eerder voorbereide innovatie pilot Preventief Budgetbeheer kwetsbare inwoners is dit jaar opgestart.

Participatiewet

Een groot deel van de activiteiten van Avres heeft in 2021 in het teken gestaan van crisisdienstverlening aan inwoners die financieel getroffen werden door de gevolgen van de corona-pandemie. Deze activiteiten heeft Avres verricht naast de reguliere werkzaamheden. Door de beperkende maatregelen als gevolg van de corona-crisis, heeft Avres een deel van haar werkzaamheden moeten afschalen, danwel deze op afstand en digitaal moeten vormgeven (bijvoorbeeld trainingen en cursussen). Ondanks de beperkende maatregelen heeft Avres in 2021 onverminderd ingezet op de ontwikkeling van mensen en hun toeleiding richting de arbeidsmarkt. Zo is voor statushouders het project taalsnelweg naar werk succesvol afgerond en hierdoor is aan 40 statushouders in de regio de kans geboden om snel in te burgeren en werk te vinden. Ook is Avres er in 2021 in geslaagd om het aantal inwoners dat een beroep deed op een uitkering weer terug te brengen tot het niveau van vóór de corona-crisis. In 2021 is ook de actieve benadering van inwoners met een doelgroepindicatie verder uitgebreid. Voor jongeren tot 27 jaar - het allergrootste deel van de doelgroep - is inmiddels een sluitende benadering gerealiseerd door de werkzaamheden van de matchmaker. Voor de doelgroep boven de 27 jaar werkt Avres vanuit ontvangen signalen van het UWV en signalen vanuit samenwerkingspartners in lokale projecten. Daarnaast is stevig ingezet op samenwerking met partners binnen het sociaal domein. Zo zijn in het kader van vroegsignalering en preventie afspraken gemaakt met woningbouwvereniging Poort 6 en zijn er met het oog op de nieuwe Wet inburgering hernieuwde samenwerkingsafspraken met Vluchtelingenwerk gemaakt.

Jeugdwet

De in 2020 vastgestelde bestuurlijke uitgangspunten voor de inkoop van specialistische jeugdzorg zijn in 2021 vertaald naar een inkoopstrategie en hebben geleid tot een nieuwe regionale inkoop van specialistische jeugdzorg per 1 januari 2022. Op grond van een bestuurlijke opdracht om meer lokaal te organiseren (jeugdhulp naar de voorkant), is ook een specifiek segment binnen de nieuwe inkoop ontwikkeld waarbij gemeenten zelf lichte vormen van jeugdhulp, dichter bij de inwoner kunnen organiseren en contracteren. In 2021 is in de gemeente Gorinchem daarom ook gewerkt aan het project Jeugdhulp naar Voren wat heeft geresulteerd in een start hiervan in 2022. In de nieuwe inkoopstrategie is ook aandacht geweest voor het aspect kostenbeheersing. Voor een aantal zorgvormen geldt vanaf 2022 een normenkader. De nieuwe inkoopstrategie, en met name het inkoopkader, moet juridisch goed geborgd worden. Daarom is in 2021 gestart met het ontwikkelen van een nieuwe regionale verordening jeugdhulp (onder de noemen Reikwijdte Jeugdwet).

Regionaal lopen er verschillende inhoudelijke projecten die allemaal bijdragen aan de gewenste transformatie en aansluiten op de het nieuwe inkoopkader; Anders zorgen, Veilig opgroeien is teamwerk en Regionaal expertteam i.r.t. de perspectiefbenadering. Deze projecten zijn binnen het NetwerkMT gebundeld in één programmaplan, zodat ze in verbinding met elkaar kunnen worden opgepakt en elkaar daardoor kunnen versterken. De gemeente Gorinchem was pilot gemeente voor het project Veilig Opgroeien is teamwerk, waarin met name het verbeteren van de samenwerking tussen de lokale toegang, Veilig Thuis en de Jeugdbescherming Centraal staat. Het regioanaal expertteam heeft in 2021 een flinke doorontwikkeling gemaakt. Zij hebben een grote bijdrage geleverd aan het vinden van een passende en tijdige plek voor onze meest kwetsbare jeugdigen in het kader van de zogeheten “Doorbraakaanpak”.

In 2021 heeft het sociaal team de hulpverlening in Gorinchem uitgevoerd en/of doorgeleid naar de regionale zorgaanbieders. Er is regionaal en vervolgens lokaal gewerkt aan een raamwerk om te komen tot lokale (in plaats van regionale) afspraken tussen de gemeente Gorinchem en Stichting Jeugdteams ZHZ over de invulling van de werkzaamheden in het lokale team (sociaal team).

We zien een stabilisatie van het aantal jeugdigen dat doorgeleid wordt naar de regionale zorgmarkt. Dat is een positieve trend. Daar staat tegenover dat de kosten nog niet teruglopen. Dit lijkt vooral veroorzaakt te worden door het stagneren van de uitstroom en/of het steeds complexer worden van de problematiek. Preventie is daarom heel belangrijk.

Inburgering

Op 1 januari 2022 treedt de nieuwe Wet Inburgering in werking. Met deze nieuwe wet krijgen gemeenten de regie over de inburgering van statushouders en gezinsmigranten. In februari 2021 is het beleidsdocument Inburgering vastgesteld door de 3 gemeenteraden (Molenlanden, Vijfheerenlanden en Gorinchem). De rest van 2021 is gebruikt voor de implementatie van de nieuwe Wet Inburgering. Hiervoor zetten we onder andere de pilots ‘De Taalsnelweg naar Werk’ en ‘Het Toekomstboek’ in. Daarnaast is in Gorinchem gestart met de pilot gezinsmigranten. De gemeenten Gorinchem, Molenlanden en Vijfheerenlanden hebben in 2020 een gecombineerde aanbesteding uitgeschreven voor de inkoop van educatietrajecten onder de Wet Educatie Beroepsonderwijs en de leerroutes B1 (gericht op taalniveau B1) en Z (gericht op zelfredzaamheid) onder de nieuwe Wet Inburgering. Na een gerechtelijke procedure heeft het Gerechtshof de gemeenten opgedragen om de opdracht aan IVIO te gunnen. Vanaf het begin van het nieuwe schooljaar 2021-2022 verzorgt IVIO de educatietrajecten in onze gemeente. Het aanbod van de leerroutes start per 1 januari 2022, als de nieuwe Wet Inburgering in werking treedt.

Jongerenwerk

In 2021 heeft het jongerenwerk door de maatregelen van corona het aanbod aangepast. Zo is er meer ambulant jongerenwerk uitgevoerd, zijn jongeren in de buitenruimte actief opgezocht en zijn er coachingstrajecten via beeldbellen voortgezet en coronaproof activiteiten (online en offline) aangeboden. Het aanbestedingstraject voor het jongerenwerk van 2022 t/m 2025 heeft in 2021 plaatsgevonden.

Gezondheidsbeleid

In samenwerking met de GGD is in 2021 ook lokaal gewerkt aan de opgaven die we in het kader van de wet Publieke Gezondheid hebben. Het gaat om thema's als gezond en veilig opgroeien, iedereen doet mee, vitaal ouder worden en gezonde leefomgeving. Deze opgaven linken ook aan ons ISB. Aparte vermelding vormen de activiteiten m.b.t. de coronapandemie. Zo is er veel tijd en energie gestoken in de campagnestrategie om zoveel mogelijk burgers te(laten) vaccineren. Naast het gebruik van de Hoefslag als vaccinatielocatie en het inzetten van een prikbus, is aan de Einsteinstraat, in korte tijd, een nieuwe vaccinatielocatie gerealiseerd die ook in 2022 nog noodzakelijk is i.v.m. de boosterprik.