Wat hebben we daarvoor gedaan?

Voorkomen overbelasting mantelzorgers

In 2022 is verder gebouwd aan een centraal gemeentelijk mantelzorgsteunpunt waar mantelzorgers met hulpvragen in beeld zijn en passend ondersteund worden. Het aantal mantelzorgers dat in beeld is bij het mantelzorgsteunpunt is in twee jaar tijd gestegen van 650 mantelzorgers in 2020 naar ruim 880 mantelzorgers in 2022. De pilot Respijtzorg Thuis wordt per 1 januari 2023 structureel onderdeel van het respijtaanbod. Uit de eindevaluatie kwam naar voren dat mantelzorgers deze vormen van respijt in de thuissituatie als prettig en laagdrempelig ervaren. We organiseerden informatiebijeenkomsten over Verlies en Rouw en het (levens)testament. In samenwerking met het Steunpunt Molenlanden organiseerden we in de Week van de jonge mantelzorger diverse activiteiten. Scholen en andere partnerorganisaties ontvingen flyers met de tips over het signaleren en ondersteunen van jonge mantelzorgers.

Integraal Sociaal
Beleid

In 2022 is gewerkt aan de vier doelen binnen het Integraal Sociaal Beleid (ISB): een gezonde leefstijl, een prettige leefomgeving, iedereen kan meedoen en passende ondersteuning en zorg. Onder deze vier doelen liggen tal van subdoelen en acties. We hebben extra inzet gepleegd op de kansen vroegsignalering, wijkgericht werken, investeren in welzijnsfunctie, taalvaardigheid, integrale aanpak schulden en het aan het werk helpen van werkzoekenden. Deze kansen zijn geëvalueerd en er is bekeken wat dit heeft opgeleverd en of het van meerwaarde is om de kansen door te zetten. Daarnaast hebben we gekeken of en hoe kansen eventueel geborgd kunnen worden in de reguliere werkwijze. Voor de kans aan het werk helpen is de conclusie dat het goed in de reguliere werkzaamheden zit en dat het benoemen tot kans geen meerwaarde biedt. Voor de kansen vroegsignalering en wijkgericht werken is de conclusie dat deze integraal onderdeel zouden moeten zijn van al ons werk. Daarom zijn deze niet meer bestempeld als kans, maar een uitgangspunt van werken geworden. Voor de kansen investeren in welzijnsfuncties, integrale aanpak schulden en taalvaardigheid is extra inzet ín de komende twee jaar nog nodig. De 5 kansen voor 2023 en 2024 zijn in september 2022 door het college vastgesteld. We zetten in op: Bestaanszekerheid, Basisvaardigheden, Investeren in welzijnsfuncties, Mentale gezondheid en Betrokken Gorinchem. Ook in 2022 is de gemeenteraad in een halfjaarlijkse parallelsessie Informatie & Ontmoeting (I&O) bijgepraat over en meegenomen met de werkzaamheden in het kader van het Integraal Sociaal Beleid. Daarnaast is de raad in mei 2022 aan de hand van de beleidsmonitor geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de doelen en zijn vervolgacties besproken.

Anders sturen op zorg-inkoop

Jeugd: Per 1 januari 2022 is het nieuwe inkoopkader jeugd ingegaan met daaraan

gekoppeld een normenkader. Een inkoopkader waarbij drie doelen centraal staan:

1) Een beweging naar de voorkant (lokaal) met als doel minder jongeren in de jeugdhulp;

2) Meer overzicht, grip en verbinding met als doel een betere kwaliteit van zorg met meer sturing en

3) Een resultaat gerichte inkoop van zorg met als doel om de duur van een behandeling te laten afnemen.

Wmo: Per 1 januari 2022 zijn nieuwe overeenkomsten gesloten met aanbieders Huishoudelijke Ondersteuning. Dit was het resultaat van een gezamenlijke inkoopprocedure met de gemeente Molenlanden op basis van Open House waarin elke aanbieder die voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen in aanmerking kon komen voor een contract. Als gevolg van rechterlijke uitspraken is de financiering niet langer resultaatgericht, maar betalen we voor de daadwerkelijke geleverde inspanning in tijd (PxQ). 2022 was een overgangsjaar want ook de bestaande overeenkomsten liepen nog een jaar door.

Voor de maatwerkvoorzieningen Begeleiding is in 2022 een nieuwe inkoopprocedure doorlopen, ook op basis van Open House. Dit deden we samen met de gemeente Molenlanden. De nieuwe overeenkomsten zijn ingegaan per 1 januari 2023. De nieuwe inkoopafspraken zijn eveneens gebaseerd op PxQ en dus in lijn met de laatste rechterlijke uitspraken.

Voor de inkoop van trapliften is een Europese aanbestedingsprocedure doorlopen. Ook hier werkten we samen met de gemeente Molenlanden. De opdracht voor een periode van 4 jaar is medio augustus gegund aan de bestaande leverancier.

Eigen bijdrage Wmo

Wij voeren het abonnementstarief uit binnen de kaders van de Wmo verordening 2020. Het kabinet werkt aan een aanpassing van de eigen bijdrage voor huishoudelijke ondersteuning in de Wmo die op termijn weer inkomensafhankelijk kan worden. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2025. Vooralsnog gaan we ervan uit dat deze wijziging budgettair neutraal is. In afwachting van de wetswijziging hebben we een verkenning gedaan naar invoering van een inkomenstoets voor huishoudelijke ondersteuning. De raad heeft ermee ingestemd om het inkomen van nieuwe cliënten mee te mogen wegen bij de uitvoering van eventueel wachtlijstbeheer.

Cliëntervarings-onderzoek Jeugd

en Wmo

Net als voorgaande jaren is er ook in 2022 vanuit de Wmo en de Jeugdwet een cliëntervaringsonderzoek uitgevoerd met als doel om te achterhalen hoe inwoners de hulp en ontvangen zorg en/of ondersteuning ervaren hebben. De uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek Jeugd en Wmo 2021 zijn begin oktober 2022 middels een raadsinformatiebrief gedeeld met de raad.

De uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek hebben geleid tot een aantal aandachtspunten, waaronder het verbeteren van de bekendheid van de onafhankelijk clientondersteuner. Dit is opgepakt door via diverse kanalen (gemeente website, Wmo meldingsformulier) nadrukkelijker te verwijzen naar de mogelijkheden van clientondersteuning. Daarnaast zijn de uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek Jeugd zowel lokaal als regionaal gebruikt om de kwaliteit van de dienstverlening c.q. hulpverlening te verbeteren. Zo zijn onder andere resultaten met betrekking tot wachttijden besproken met het sociaal team.

In het tweede kwartaal van 2022 is er vanuit de Jeugdwet gestart om, naast cijfermatige gegevens, ook het persoonlijke verhaal van ouders en jeugdigen op te halen (Narratief cliëntervaringsonderzoek Jeugd). Voor het cliëntervaringsonderzoek Wmo wordt bekeken of kwalitatief en kwantitatief onderzoek kan worden gecombineerd. Mogelijk leidt dit in de loop van 2023 tot aanpassingen in de onderzoeksmethode.

Rookvrije schoolpleinen en sportverenigingen

Op 31 mei, op wereld-niet-roken-dag, is de Rookvrije Hoefslag officieel geopend. Op dit scholenterrein is het op slechts een paar aangewezen plekken toegestaan om te roken, voor de rest van het gebied geldt een rookverbod. De Rookvrije Hoefslag is uitgelicht bij de GGD-campagne ZHZ-rookvrij en aanwezige scholen ontvingen een award. We streven ernaar om in 2025 volledig rookvrije sportaccomodaties te bieden. Hiervoor hebben verenigingen in 2022 de keuze gekregen om te werken aan een rookvrije sportvereniging als voorwaarde van de jeugdsportsubsidie. Verenigingen kregen hier indien gewenst ondersteuning bij door Youz preventiewerk.

Inburgering, waaronder statushouders

Met ingang van 1 januari 2022 is de nieuwe Wet Inburgering ingegaan. Sinds deze datum ligt de regie op de uitvoering van de inburgering bij de gemeente. Het landelijke proces liep in het begin stroef, maar dit is inmiddels verholpen. Onderdelen van de nieuwe wet zijn nog steeds in ontwikkeling. Eind 2022 zijn er afspraken gemaakt met taalscholen over één van de leerroutes: de onderwijsroute. Hierdoor kunnen we nog meer maatwerk bieden aan jonge inburgeraars die nog willen studeren. Daarnaast zijn we eind 2022 gestart met een taalverhogingstraject voor inburgeraars die nog onder de oude Wet Inburgering vallen.

Maatschappelijke Opvang

Met de opening in 2022 van het Regionale Opvang project dakloze gezinnen Keijzerstraat en het leveren van contingent woningen voor uitstroom Opvang en Housing First heeft Gorinchem samen met de Woningcorporatie Poort6 bijgedragen aan de regionale afspraken uitbreiding capaciteit Opvang plaatsen. Ook is in lijn met de regionale afspraken in 2022 met gemeente Molenlanden een gezamenlijke verkenning uitgevoerd voor een project Merwede Huisjes. Uitkomst hiervan is dat beide gemeenten in 2023 starten met het traject van een haalbaarheidsonderzoek voor de realisatie van een project Merwede Huisjes in hun gemeente. Met de ondertekening van de Regionale Samenwerkingsafspraken ‘Preventie Uithuiszetting bij Schulden’ en de invoering van de lokale briefadresfunctie voor thuislozen, is bijgedragen aan preventieve maatregelen ter voorkoming van dakloosheid. De regionale Toegangspoort Nieuwe Start voor dak- en thuislozen is in 2022 verder verankerd in de regionale en lokale samenwerking met ketenpartners en lokaal met het Sociaal Team Gorinchem en het Veldwerk Leger des Heils voor Gorinchem en buurgemeenten.

Participatiewet

Net als in 2021 heeft ook 2022 een groot deel van de activiteiten van Avres in het teken gestaan van crisisdienstverlening. Door de oorlog in Oekraïne moest Avres nieuwe taken gaan uitvoeren zoals de Regeling opvang ontheemden Oekraïne en de uitkering van de Energietoeslag. Door de mogelijkheid om energietoeslag aan te vragen zijn ook de minimaregelingen beter bekend geworden. Met als resultaat dat deze regelingen ook vaker aangevraagd zijn dan in voorgaande jaren.

Daarnaast zijn voor het einde van het jaar de inkomensgrenzen voor de minimaregelingen met terugwerkende kracht verhoogt van 120% naar 130% van de bijstandsnorm.

In april 2022 heeft Avres, na een traject van zienswijzen, het Ambitiedocument vastgesteld. Op basis daarvan heeft Avres ook het uitvoeringskader voor het Ambitiefonds opgesteld en vastgesteld in december 2022.

Jeugdwet

Wettelijke uitvoering Jeugdwet

In 2022 voerde het Sociaal Team Gorinchem de hulp en ondersteuning in het kader van de jeugdwet uit. Daar waar nodig is doorgeleid naar een gespecialiseerde zorgaanbieder.

De gemeentelijke taken op het gebied van de inkoop en het contractmanagement van

specialistische jeugdhulp zijn regionaal georganiseerd door de Gemeenschappelijke Regeling Dienst Gezondheid & Jeugd (GR DG&J). De preventie van jeugdhulp is neergelegd in het ISB van de gemeente.

Jeugdzorg: Beweging naar de voorkant

Om de transformatie verder vorm te geven, zijn we in 2022 gestart met een aantal maatregelen. We organiseerden in 2022 jeugdhulp dichter bij de inwoner. Dit door lokaal laagdrempelige hulp en ondersteuning in het eigen netwerk te bieden, in de vorm van een algemene voorziening. Hiermee hebben we de kennis en de expertise (eerder) lokaal toegankelijk gemaakt voor jeugdigen en hun ouders. Ook organiseerden we verschillende vormen van ambulante specialistische jeugdhulp meer lokaal en dicht bij de jeugdigen. Hierbij hebben we de verbinding gezocht met onze lokale partners (zoals onderwijs en huisartsen). Op deze manier zorgden we voor een kwalitatieve doorontwikkeling en verbreding van het lokale aanbod.

In 2022 zijn we ook gestart met het verbeteren van de regionale veiligheidsketen. Dit in lijn met het landelijk vastgestelde Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming. Het regionale programmaplan is vastgesteld en de uitwerking moet de komende jaren vorm krijgen.

Om beter zicht te krijgen op de effecten van landelijk, regionaal en gemeentelijk beleid, is er in 2022 ingezet op data en monitoring om al deze ontwikkelingen ook datagedreven te kunnen ondersteunen.

Jeugdzorg: Regionale samenwerking

In Zuid-Holland Zuid kopen we verschillende vormen van jeugdzorg gezamenlijk in. Ook in 2022 hebben we hierin samengewerkt met de Service Organisatie Jeugd (SOJ) dat onderdeel uitmaakt van de Gemeenschappelijke regeling Dienst Gezondheid & Jeugd (DG&J). In 2022 is het nieuwe inkoopkader 2022 ingegaan (zie ook Anders sturen op zorginkoop). Om conform het nieuwe inkoopkader te kunnen werken is in 2022 de nieuwe Verordening Jeugdwet, inclusief nadere regels, vastgesteld.

Hervormingsagenda Jeugd

Om ook in de toekomst goede zorg te kunnen leveren binnen een duurzaam en financieel

beheersbaar jeugdhulpstelsel zijn er zowel landelijk als regionaal en lokaal, maatregelen

nodig. Het ministerie van VWS, zorgaanbieders, cliënten (vertegenwoordigers), professionals en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben in 2022 gewerkt aan een gezamenlijke agenda. Deze agenda wordt de Hervormingsagenda Jeugd 2022-2028 genoemd. Oplevering van deze agenda werd verwacht in november 2022. Deze deadline heeft men landelijk niet gehaald en oplevering wordt nu in 2023 verwacht. Alle maatregelen die de gemeente Gorinchem in 2022 heeft ingezet zijn echter wel in de geest van deze Hervormingsagenda gestart.

Wet kinderopvang

en kwaliteitseisen

peuterspeelzalen

Ieder jaar voert de Inspectie van het Onderwijs een analyse uit over de taken die gemeenten volgens de Wet heeft. De hoogst haalbare status A wordt weer behouden. Binnen onze gemeente is voldoende plaatst voor de zogenaamde doelgroepkinderen (kinderen met een risico op een achterstand).

Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

De uitvoering van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening is belegd bij de GR Avres. Sinds 1 januari 2021 leveren alle zorgverzekeraars, woningcorporaties, energie en drinkwaterbedrijven signalen van betaalachterstanden aan bij Avres in het kader van vroegsignalering. Avres benadert inwoners telefonisch, per brief e-mail of door middel van een huisbezoek. Avres doet een aanbod om mensen te helpen met betaalachterstanden. in 2022 is het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening toegenomen van 187 in 2021 naar 227 in 2022.